आपल्या प्रत्येकाच्या दररोजच्या जगण्यात सुख-दुःखाचे अनेक क्षण येत (व जातसुद्धा) असतात. जसं सुख-दुखाचं तसंच आशा-निराशेचं. Student's life मध्ये तर हे 'फ्रस्ट्रेशन ' जरा जास्तच असतं व ते सुद्धा अगदी छोट्या- छोट्या गोष्टींचं. Exam मध्ये backlog राहिला, xxx नं चक्क नकार दिला, ह्याला Practical ला जास्त मार्क्स दिलेत, त्या सरांनी Partiality केली, असे एक ना अनेक प्रश्न ! नेहमी आपण अगदी कॅजुएली म्हणतोच की Life म्हणजे हे सगळं चालायचंच ! पण एवढ्या कॅजुएली मात्र आपण सगळ्या प्रश्नांना response देत नसतो.दुःखाची अथवा निराशेची एखादी वेळ आली की naturally आपले अवसान गळून जाते.मात्र अशा वेळी थांबुनदेखील चालंत नसतं.कारण जग आपल्यासाठी थांबत नसतं.मग त्या समस्येवरती काही ना काही तरी उपाय शोधावा लागतो. उपाय शोधणं ही नंतरची activity आहे, पण त्याच्या पूर्वीच आपल्याला ' स्व:ताला mentally प्रिपेअर ' करावं लागतं, recharged होण्यासाठी. हे असे प्रिपेअर करण्याचे (वा recharged होण्याचे ) अनेक मार्ग आहेत- शांतपणे तासनतास गाणी ऐकणं, Motivational Videos बघणं, Inspiring पुस्तकं वाचणं, झाडाखाली एकटाच बराच वेळ बसणं इ. हे ज्याच्या त्याच्या सोई (व आवडी ) नुसार वेग-वेगळे सुद्धा असू शकतील.
कधीतरी असाच एक कवितासंग्रह वाचत असताना एक छान कविता सापडली. खूप आवडली. आता जर कधी कंटाळा आला, थोडसं frustrate वाटलं तर फक्त ही कविता वाचतो अन मग मात्र सुर सापडतो. ही कविता खाली देत आहे. वरवर पाहता ही कविता लहान मुलांसाठी वाटेल, मात्र त्यातला गर्भितार्थ हा लहान मुलांपेक्षा मोठ्यांनाच जास्त उपयोगी पडणारा आहे.
चिऊताईसाठी ....
दार उघड...
दार उघड...
चिऊताई, चिऊताई, दार उघड...!
दार असं लावून,
जगावरती कावून,
किती वेळ डोळे मिटून आत बसशील ?
आपलं मन आपणच खात बसशील?
वारा आत यायलाच हवा,
मोकळा श्वास घ्यायलाच हवा,
दार उघड...
दार उघड...
चिऊताई, चिऊताई, दार उघड...!
फुलं जशी असतात
तसे काटे असतात;
सरळ मार्ग असतो
तसे फाटे असतात!
गाणाऱ्या मैना असतात;
पांढरेशुभ्र बगळे असतात;
कधी-कधी कर्कश काळे
कावळेच फक्त सगळे असतात!
कावळ्याचे डावपेच पक्के असतील,
त्याचे तुझ्या घरट्याला धक्के बसतील !
तरी सुद्धा या जगात वावरावंच लागतं,
आपलं मन आपल्याला सावरावंच लागतं!
दार उघड...
दार उघड...
चिऊताई, चिऊताई, दार उघड...!
सगळच कसं होणार
आपल्या मनासारखं ?
आपलं सुद्धा आपल्याला
होत असतं पारखं!
मोर धुंद नाचतो म्हणून
आपण का सुन्न व्हायचं ?
कोकिळ सुंदर गातो म्हणून
आपण का खिन्न व्हायचं ?
तुलना करीत बसायचं नसतं गं,
प्रत्येकाचं वेगळपण असतं गं!
प्रत्येकाच्या आत एक
फुलणारं फूल असतं;
प्रत्येकाच्या आत एक
खेळणारं मूल असतं!
फुलणाऱ्या या फुलासाठी,
खेळणाऱ्या या मुलासाठी
दार उघड...
दार उघड...
चिऊताई, चिऊताई, दार उघड...!
निराशेच्या पोकळीमध्ये
काहीसुद्धा घडत नाही!
आपलं दार बंद म्हणून
कुणाचंच अडंत नाही!
आपणच आपला मग
द्वेष करू लागतो!
आपल्याच अंधाराने आपलं
मन भरू लागतो!
पहाटेच्या रंगात तुझं घरटं न्हालं,
तुला शोधित फुलपाखरू नाचत आलं!
चिऊताई, चिऊताई, तुला काहीच कळलं नाही!
तुझं घर बंद होतं,
डोळं असून अंध होतं.!
बंद घरात बसून कसं चालेल?
जगावरती रुसून कसं चालेल?
दार उघड...
दार उघड...
चिऊताई, चिऊताई, दार उघड...!
कवी- मंगेश पाडगांवकर
कवितासंग्रह- बोलगाणी.
